Łysienie plackowate to jedno z rodzajów łysienia rozlanego (poza telogenowym wypadaniem włosów, anagenowym wypadaniem włosów oraz łysieniem androgenowym typu żeńskiego). Jest schorzeniem stosunkowo często spotykanym. Dotyczy blisko 2% wszystkich chorych, bez względu na ich wiek i płeć, zgłaszających się do dermatologów (co przekłada się na 0,05-0,1% ludzi na całym świecie).
Łysienie plackowate – rodzaje
Łysienie plackowate przejawia się występowaniem przejściowych lub trwałych, całkowicie lub niemal całkowicie miejsc pozbawionych włosów, głównie na skórze głowy, o różnej wielkości i kształcie. Znane są przypadki łysienia plackowatego okolic pachowych i płciowych oraz utraty rzęs i brwi. Rozróżniamy trzy rodzaje łysienie plackowatego: alopecia areata oraz jego cięższe postacie – alopecia totalis i alopecia universalis. Alopecia areata, to postać najczęściej występująca, objawiająca się miejscowym wypadaniem włosów. O alopecia totalis mówimy kiedy łysieje cała głowa, a alopecia universalis, gdy następuje utrata wszystkich włosów. Łysienie plackowate może rozwijać się stopniowo (z początku łamliwością włosów i wydelikaceniem ich końcówek) lub błyskawicznie (odsłaniając całkowicie łyse placki skóry w ciągu nawet jednej doby).[1]
Przyczyny łysienia plackowatego
Etiologia (przyczyna) łysienia plackowatego wciąż nie jest znana. Powołana w 1981 r. Narodowa Fundacja Łysienia Plackowatego (ang. National Alopecia Areata Foundation) prowadzi szeroko zakrojone badania w m.in. celu określenia przyczyn powstawania łysienia plackowatego.[2]
Istnieje wiele teorii dotyczących przyczyn łysienia plackowatego. U blisko 20% chorych stwierdza się rodzinne jego występowanie, dlatego też może być traktowane jako choroba genetyczna. Część badaczy wyszczególnia także stres, jako przyczynę wypadania włosów o plackowatym charakterze. Niemniej spośród wszystkich teorii, obecnie przeważa ta, która określa łysienie plackowate jako chorobę autoagresywną. Należy przez to rozumieć, że układ odpornościowy organizmu zwalcza mieszki włosowe uznając je za zagrożenie. W rzeczywistości jednak, mieszki włosowe nie ulegają zniszczeniu, a przestają wytwarzać włosy zdolne do wyrośnięcia ponad powierzchnię skóry. „W mieszkach wciąż pozostaje budulec włosa, czasem nawet same włosy, na tyle jednak krótkie i zdegenerowane, że nie są w stanie przebić się na zewnątrz.”[3] Odrzuca się natomiast teorie jakoby na plackowate wypadanie włosów miały wpływ zaburzenia hormonalne, czy zaburzenia refrakcji. W pewnych przypadkach łysienie plackowate wiąże się z występowaniem czynników psychogennych, takich jak: przemęczenie, lęk czy stres, choć u wielu chorych wymienione stany są skutkiem łysienia, a nie jego przyczyną.[4]
Opracowano na podstawie:
Wojciech Kostanecki, Choroby włosów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1979
Spencer David Kobren, Co zrobić, żeby nie wypadały włosy, Bauer-Weltbild Media Sp. z o.o., Sp. K., Łódź 2000
Portal ABCZdrowie.pl, Łysienie plackowate, http://portal.abczdrowie.pl/lysienie-plackowate
National Alopecia Areata Foundation, http://www.naaf.org/
[1] Spencer David Kobren, Co zrobić, żeby nie wypadały włosy, Bauer-Weltbild Media Sp. z o.o., Sp. K., Łódź 2000, s. 31
[2] Więcej: http://www.naaf.org/site/PageServer?pagename=research_intro
[3] Spencer David Kobren, Co zrobić, żeby nie wypadały włosy, Bauer-Weltbild Media Sp. z o.o., Sp. K., Łódź 2000, s. 31
[4] Wojciech Kostanecki, Choroby włosów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1979, s. 93-95