Łysienie androgenowe. Androgeny to męskie hormony płciowe, które w małych stężeniach występują także u kobiet. U mężczyzn są produkowane przez komórki interstycjalne Leydiga (and. Leyding’s interstitial cells) oraz część siatkowatą kory nadnerczy, zaś u kobiet przez jajniki i część siatkową kory nadnerczy. Androgeny „regulują pracę gruczołów łojowych, wzrost apokrynowych włosów oraz libido.”[1]
Powszechnie przyjęto, że nadmiar androgenów u kobiet może przyczynić się do wykształcenia się m.in. maskulinizacji (męskiej budowy ciała), wirylizacji (męskiego typu owłosienia), zaburzenia cyklu miesiączkowego, trądziku, łojotoku czy łysienia typu męskiego. Okazuje się jednak, że jest to tylko część prawdy.
Nadmiar testosteronu
Nadmiar testosteronu (androgenu wytwarzanego w jądrach oraz w przypadku obu płci – w części siatkowej kory nadnerczy) faktycznie przyczynia się do utraty włosów, jednakże to pochodna męskiego hormonu w postaci dihydrotestosteronu (DHT) głównie odpowiada za łysienie androgenowe. Pod wpływem 5-alfa reduktazy (enzymu występującego w gruczołach łojowych sąsiadujących z mieszkami włosowymi) testosteron przekształca się w DHT. Zwęża (miniaturyzuje) mieszki włosowe skracając fazę anagenową (czyli wzrostu włosów), co przejawia się stopniowym zmniejszaniem średnicy włosów oraz skracaniem ich długości (włos w kolejnych cyklach wyrasta coraz cieńszy i krótszy).
Z diagnostycznego punktu widzenia, poziom testosteronu w krwi kobiety przyjęty jako „w normie”, może mimo wszystko okazać się na tyle wysoki, że doprowadzi do łysienia. Łysienie androgenowe, zwane potocznie łysieniem typu męskiego lub żeńskiego, jest chorobą, której przyczyną są najczęściej uwarunkowania genetyczne. Dlatego też bez większego znaczenia jest prawidłowość, iż poziom testosteronu w organiźmie mężczyzny jest zwykle znacznie wyższy od poziomu testosteronu w organiźmie kobiety. Genetyczne predyspozycje do łysienia adrogenowego mogą uwidocznić się wystąpieniem nadmiernego wypadania włosów wespół z miniaturyzacją mieszków włosowych już w młodym wieku.
Łysienie androgenowe u mężczyzn i kobiet
Wśród mężczyzn łysienie androgenowe najczęściej dotyka takich obszarów skóry jak: nasada czoła, skronie i szczyt głowy. U kobiet łysienie androgenowe zwykle objawia się równomiernym wypadaniem włosów na całej powierzchni skóry głowy. Zjawiskiem, które może towarzyszyć łysieniu androgenowemu, równocześnie wywołanym przez dihydrotesteron (DHT) w innych częściach ciała, jest „porost włosów na klatce piersiowej, plecach, ramionach, na brwiach i w uszach.”[2]
Wielkość łysienia androgenowego u mężczyzn określa się za pomocą VII-stopniowej skali Norwooda, podobnie jak u kobiet w przypadku łysienia androgenowego typu męskiego. Stopień zaawansowania procesu łysienia androgenowego typu żeńskiego określa się za pomocą VIII-stopniowej skali Savina.
[1] Łysienie adrogenowe, http://www.hairmedica.pl/wiedza/choroby-skory-glowy/lysienie/lysienie-androgenowe/
[2] Spencer David Kobren, Co zrobić, żeby nie wypadały włosy, Bauer-Weltbild Media Sp. z o.o., Sp. K., s. 26